W tym wpisie poznasz środki zaskarżenia we francuskim postępowaniu cywilnym. Zapraszam do lektury!
We francuskim postępowaniu odwoławczym wyróżniamy dwa rodzaje środków zaskarżenia: zwyczajne środki zaskarżenia oraz nadzwyczajne środki zaskarżenia.
Te pierwsze (zwyczajne) przysługują, co do zasady, wszystkim skarżącym i służą wstrzymaniu wykonywania orzeczenia, z kolei te drugie (nadzwyczajne) przysługują w wyjątkowych przypadkach, a ich działanie jest nie suspensywne.
Do zwyczajnych środków zaskarżenia zaliczamy apelację oraz sprzeciw, a do nadzwyczajnych: sprzeciw osoby trzeciej, skargę o wznowienie postępowania oraz skargę kasacyjną.
Article 527 du Code de procédure civile :
Les voies ordinaires de recours sont l’appel et l’opposition, les voies extraordinaires la tierce opposition, le recours en révision et le pourvoi en cassation.
Appel
Appel (apelacja) daje możliwość zaskarżenia orzeczenia w całości lub w części. Dopuszcza się ją wyłącznie w odniesieniu do orzeczeń wydanych przez sąd pierwszej instancji, w których wartość przedmiotu zaskarżenia przekracza określoną kwotę (jest ona zmieniana co jakiś czas, dlatego jej nie podaję) oraz jedynie gdy odwołujący posiada interes prawny w sprawie. Co to znaczy w praktyce? Między innymi to, że apelacja nie przysługuje np. stronie, która w całości wygrała sprawę w pierwszej instancji.
Article 542 du Code de procédure civile :
L’appel tend, par la critique du jugement rendu par une juridiction du premier degré, à sa réformation ou à son annulation par la cour d’appel.
Opposition
Prawo do wniesienia sprzeciwu (opposition) przysługuje stronie, która nie była obecna podczas rozprawy, ani nie była na niej reprezentowana (Sąd wydał wyrok zaoczny). Wniesienie sprzeciwu skutkuje ponownym rozpoznaniem sporu. Jeśli rozpoznawszy ponownie sprawę, Sąd stwierdzi, że sprzeciw jest nieuzasadniony, oddali go. W takim przypadku mówi się o opposition non fondée.
Article 571 du Code de procédure civile :
L’opposition tend à faire rétracter un jugement rendu par défaut. Elle n’est ouverte qu’au défaillant.
Tierce opposition
W polskiej procedurze nie istnieje analogiczny środek zaskarżenia do tierce opposition (czyli sprzeciwu osoby trzeciej). W systemie francuskim środek ten przysługuje osobie, która nie jest stroną w sporze. Umożliwia on tej osobie ochronę jej praw, które – jej zdaniem – zostały naruszone orzeczeniem Sądu. Uwzględnienie sprzeciwu skutkuje zmianą orzeczenia przez Sąd, jednak tylko w tej części, w której naruszało ono interes skarżącego.
Article 582 du Code de procédure civile :
La tierce opposition tend à faire rétracter ou réformer un jugement au profit du tiers qui l’attaque.
Article 583 CPC :
Est recevable à former tierce opposition toute personne qui y a intérêt, à la condition qu’elle n’ait été ni partie ni représentée au jugement qu’elle attaque.
Recours en révision
Wniesienie skargi o wznowienie postępowania (recours en révision) jest możliwe tylko w niewielu przypadkach:
- kiedy Sąd wydał orzeczenie w wyniku oszustwa
- kiedy Sąd wydał orzeczenie na podstawie fałszywych dowodów lub nieprawdziwych oświadczeń
- kiedy dopiero po wydaniu orzeczenia strona odzyskała dowody przetrzymywane wcześniej bezprawnie przez stronę przeciwną.
Article 593 du Code de procédure civile :
Le recours en révision tend à faire rétracter un jugement passé en force de chose jugée pour qu’il soit à nouveau statué en fait et en droit.
Article 594 :
La révision ne peut être demandée que par les personnes qui ont été parties ou représentées au jugement.
Pourvoi en cassation
Skarga kasacyjna przysługuje, jeśli zaskarżony wyrok jest niewłaściwy pod względem prawnym (nie faktycznym). Chodzi więc o przypadki takie jak niewłaściwa podstawa prawna czy np. naruszenie zasad właściwości sądu. Skutkiem postępowania kasacyjnego jest utrzymanie w mocy zaskarżonego orzeczenia albo uchylenie go w całości lub części i przekazanie sądowi który je wydał do ponownego rozpoznania.
Article 604 du Code de procédure civile : Le pourvoi en cassation tend à faire censurer par la Cour de cassation la non-conformité du jugement qu’il attaque aux règles de droit.
Jeśli chcesz dokładnie poznać terminologię z zakresu postępowania cywilnego, zapraszam Cię na kurs „Francuski dla prawników”. To roczny program, na którym opanujesz słownictwo z najważniejszych dziedzin prawa.
Glosariusz
Na koniec przygotowałam glosariusz, w którym znajdziesz najważniejszą terminologię dotyczącą środków zaskarżenia.
voies (fpl) ordinaires de recours – zwyczajne środki zaskarżenia
voies (fpl) extraordinaires de recours – nadzwyczajne środki zaskarżenia
appel (m) – apelacja
opposition (f) – sprzeciw
tierce opposition (f) – sprzeciw osoby trzeciej
recours (m) en révision – skarga o wznowienie postępowania
pourvoi (m) en cassation – skarga kasacyjna
former un recours contre une décision – zaskarżyć orzeczenie / decyzję, odwołać się od decyzji
intérêt à agir, intérêt juridique – interes prawny
partie (f) défaillante — strona niestawiająca się w sądzie
jugement (m) par défaut – wyrok zaoczny
opposition (f) non fondée – nieuzasadniony sprzeciw
fraude (f) – oszustwo
casser – uchylić (np. wyrok w kasacji)
